Waar ik over schrijf en spreek kan als non-dualisme omschreven worden. Non-dualisme is het westerse woord voor het Indiase Advaita Vedānta. Maar wat is non-dualisme dan? In eerste instantie klinkt het misschien ongrijpbaar of onpraktisch.
Dualisme
Non-dualisme lijkt het tegenovergestelde van dualisme. Het woord duo betekent twee. Alles wat we in de wereld om ons heen zien heeft een tegenpool. Licht en donker, goed en kwaad, binnen en buiten, ik en de ander. De manier waarop we meestal hiernaar kijken is dat we van het ene naar het andere willen groeien, van zwak naar sterk, van onbewust naar bewust, van dom naar slim. Traditioneel religieus denken heeft deze kijk diep in onze westerse cultuur ingeprent, we moeten onze zwaktes overwinnen zodat we eindelijk genoeg zijn.
Nieuwsgierig geworden?
Ontvang gratis een hoofdstuk uit 'Donker, de ongeziene kant van heel zijn'
Non-dualisme (of non-dualiteit)
De oorsprong van het non-dualisme vinden we in het boeddhisme. Het is de ervaring dat de wereld weliswaar dualistisch lijkt, maar dat het steeds twee zijden van dezelfde munt zijn. Als we donker overwinnen, verdwijnt niet alleen het donker, maar er zou ook geen licht meer bestaan. Of meer persoonlijk, als ik nooit meer twijfel, ken ik ook geen zekerheid. Daarbij zijn geen van deze kwalificaties permanent. Wat ik vandaag als rijkdom ervaar, is morgen misschien wel armoede. De tegenslag van gisteren blijkt misschien wel de grootste voorspoed uit mijn leven.
Zonder oordeel
De uitnodiging van non-dualisme is om onze oordelen te laten. Hoe meer ik verstil, hoe meer ik ontdek dat ik eigenlijk niets weet, dat ik niets van wat dan ook begrijp. Hoe kan ik dan oordelen over mezelf, laat staan een ander? Wat als ik in plaats daarvan het leven ontmoet zoals het komt, zoals een kind verwondert naar elk moment kijkt. Het betekent niet dat ik alle praktische zaken loslaat. Het is natuurlijk absurd om elke keer opnieuw moet ontdekken dat een stoel een handig ding is om op te zitten. Maar als wij elkaar ontmoeten, hoe rijk is het dan elk oordeel los te laten en vanuit niet weten nieuwsgierig naar de ander te zijn?
‘Ja’ tegen dit moment
Als mijn oordeel wegvalt, dan zeg ik dus eigenlijk ‘ja’ tegen alles zoals het voorbij komt. Dit betekent niet dat ik als een kip zonder kop rondloop. Natuurlijk kijk ik links en rechts voordat ik een weg oversteek, kan ik bewust zijn over mijn voeding, of ‘nee’ zeggen tegen situaties of personen waarvan ik weet dat ze me niet voeden. Veel meer is het het vertrouwen in de grote lijnen van het leven, vertrouwen dat de wereld mij draagt in plaats van andersom. Dan ineens wordt non-dualisme praktisch omdat we meer en meer ontdekken dat het leven veel rijker is dan we dachten, dat wij veel ‘groter’ zijn dan we ooit voor mogelijk hadden gehouden. In die zin is non-dualiteit geen oplossing voor welk probleem dan ook, alleen is het gevolg wel dat problemen niet langer op die manier ervaren worden. Er ontstaat als vanzelf een luchtigheid, waardoor leven echt leven wordt in plaats van overleven.
Zoek je vooral de ervaring van non-dualisme in plaats van de theoretische uitleg? Neem contact op voor een coaching sessie. Je bent welkom met al je vragen en voor met alles wat je bent.
Lees ook eens 'Wat is de werkelijkheid?' of mijn nieuwe boek 'Donker, de ongeziene helft van heel zijn'