Wat is non-dualiteit? Non-dualiteit lijkt het tegenovergestelde van dualiteit. Dualiteit is de wereld waarin we leven, alles heeft een tegenpool. Dag en nacht, boven en beneden, voorspoed en tegenspoed. Toch is non-dualiteit of non-dualisme niet het tegenovergestelde, maar gaat het over de afwezigheid van dualiteit. In taal en zelfs ons denken is dat niet uit te drukken, wat het lastig maakt er over te schrijven. De Tao te Ching, een eeuwenoude klassieke Chinese tekst begint met de prachtige zin: ‘De Tao die we kunnen beschrijven, is niet de werkelijke Tao’. Het verwijst naar iets, net zoals non-dualiteit dat doet, naar iets wat niet beschreven kan worden.
Wat is non-dualiteit?
Non-dualiteit verwijst naar dat wat niet tastbaar is, maar ook niet ontastbaar. Het is dat wat aan dualiteit voorafgaat, hoewel het concept van voor en na ook niet van toepassing is. Het is dat wat onveranderbaar is, eeuwig (en zelfs voorbij eeuwig), ongeboren en onsterfelijk.
Nieuwsgierig geworden?
Ontvang gratis een hoofdstuk uit 'Donker, de ongeziene kant van heel zijn'
De duale wereld wordt door veel non-dualisten als niet echt beschouwt. De wereld zoals we die zien, horen, voelen, proeven en ruiken is een illusie, een verzinsel van ons denken (en paradoxaal genoeg is zelfs dat denken een illusie). Ook al is de wereld van dualiteit een illusie, die illusie is wel deel van de niet-illusie (of komt voort uit de non-duale werkelijkheid). Al snel wordt het een theoretische janboel, die meer verwart dan helderheid geeft.
Er zit echter een praktische uitnodiging in non-dualiteit. Want hoewel non-dualiteit niet zozeer een oplossing geeft of een doel in zichzelf is, laat het zien waar we in elk geval niet naar de waarheid hoeven te zoeken. Als de wereld zoals we die ervaren een illusie is, dan is het dus onmogelijk daar de waarheid te vinden. Sterker nog, non-dualiteit laat zien dat het vanuit onze beperkte menselijke blik onmogelijk is ook maar het minste of geringste van ‘de’ waarheid te begrijpen.
De wijsheid in non-dualiteit – en eigenlijke de meeste spirituele denkrichtingen – is niet zozeer om ‘de oplossing’ of ‘het antwoord’ te vinden, maar om het leven niet zo serieus meer te nemen. Om onze gehechtheid aan de duale wereld in meer of mindere mate los te laten.
Dualiteit
Dualiteit verdeelt het leven in succes en mislukking, in gezond en ongezond, in goed en kwaad. De traditionele manier om ons leven te verbeteren vanuit duaal perspectief is om weg te gaan van ‘het donker’ en naar ‘het licht’ te gaan. We zijn dus onderweg van probleem naar oplossing, van trauma naar genezen, van ziekte naar gezondheid.
Non-dualisme nodigt uit onze waardeoordelen te laten. Te beseffen dat ons menselijke perfectief te klein is om werkelijk te kunnen oordelen. Wat nu een tegenslag lijkt, blijkt uiteindelijk misschien wel voorspoed of andersom. De boom die door de wind omwaait, is de broedplaats van een veelvoud aan nieuw leven.
Als onze aandacht vooral gericht is op ons kleine persoonlijke ikje, is non-dualiteit geen fijne boodschap. Het is het einde van ons ego. In die zin staat het haaks op de moderne westerse maatschappij die extreem ego en oplossingsgericht is. Alles moet sneller, effectiever en individueler.
Wat heb je dan in godsnaam aan non-dualiteit?
Zoals gezegd, als je aandacht uitsluitend op jouw als individu gericht is, heb je er niets aan. Sterker nog, het is een rampzalige boodschap. Als iets in je echt voelt dat het leven meer is dan dat wat je zintuigen ervaren en je hersens bedenken, dan zit er een magische boodschap in.
Non-dualisme – de westerse term voor het Indiase Advaita Vedānta – is een levenswijze waarbij je steeds meer je ik en alle waardeoordelen die je ik heeft te laten varen. Ontmoet elk moment zoals het is. Laat elke poging het te begrijpen of te veranderen, maar probeer het te omarmen. Niet als een poging weg te vluchten uit het nu, maar juist helemaal in het nu te leven. Het leven te vertrouwen in plaats van te begrijpen.
Spiritualiteit en dus ook non-dualisme wordt door veel mensen gebruikt als een bypass om pijn en ongemak niet te hoeven. Als je werkelijk vertrouwt, leeft vanuit overgave in plaats van controle, hoef je niets uit de weg te gaan. Wat je bent is veel meer dan je gedachtes en je lichaam en vooral, wat je bent is veel krachtiger dan je tot nu toe dacht. Durf het leven dan ook te ontmoeten, je gevoelens te voelen, zonder te hoeven begrijpen of te verklaren.
Puur rationeel is non-dualiteit eenvoudig. Onze gehechtheid, emoties en gevoelens maken het in de praktijk lastig om werkelijk te leven. In mijn boeken ga ik hier veel praktischer op in. Tijdens coaching sessies en bijeenkomsten is er ruimte om verder de diepte in te gaan, je obstakels, pijn en twijfels tegen te komen. Het leven is werkelijk oneindig, zoals jij dat bent. Durf je jezelf zo te gaan ontmoeten?
Kijk ook eens bij mijn boeken, in de agenda of neem contact op voor een persoonlijke coaching sessie.